بسیاری از ما زنان با بالارفتن سنمان به یائسگی و علائم آن فکر میکنیم. شاید در نگاه اول یائسه شدن کمی استرسزا به نظر برسد؛ اما بااینحال اگر سبک زندگی سالمی داشته باشیم و ورزش را در برنامه هفتگی خود جای دهیم، پشت سر گذاشتن دوران یائسگی کمی سادهتر و راحتتر باشد.
یائسگی یا منوپوز(Menopause) در اصل همان دوره تغییر در زندگی یک زن است که در آن دورههای قاعدگی ماهانه متوقف میشود و بدن با یک حالت عادی جدید سازگار میشود. در این مقاله از وب سایت دکتر انیس قاسمی راد قصد داریم صفر تا صد یائسگی را در اختیار شما بگذاریم. اگر نزدیک به دوران یائسگی هستید یا حتی دوست دارید بدانید که با شروع یائسگی چه علائمی دارید، پیشنهاد میکنیم حتما این مقاله را بخوانید.
یائسگی چیست؟
یائسگی به عنوان توقف دائمی دوره قاعدگی یک زن تعریف میشود و نشان دهنده پایان مرحله باروری شما در زندگی است. این فرآیند کاملا طبیعی است؛ زیرا بدن توانایی خود را برای بچهدار شدن کم میکند. از نظر پزشکی، اگر زنی برای 12 ماه متوالی پریود نشده باشد، یائسه محسوب میشود. اولین علامت یائسگی پریود نامنظم است؛ پس اگر چنین علائمی داشتید، باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
دکتر انیس قاسمی راد بهترین متخصص زنان و زایمان در استان کرمان
یائسگی معمولا از چه سنی شروع میشود؟
شاید شما هم در مورد سن یائسگی و علائم آن سوال داشته باشید. بهتر است بدانید که میانگین سنی برای زنانی که وارد یائسگی میشوند 51 سال است، اما ممکن است تا اواخر 40 سالگی هم این اتفاق بیفتد. بسیاری از افراد یائسگی در سن 42 سالگی را تجربه میکنند. از آنجایی که تصور میشود یائسگی از نظر ژنتیکی تعیین میشود، یک زن ممکن است در همان سنی که مادرش یائسگی را شروع کرده است، شروع به یائسگی کند. طبق تحقیقات انجام شده، معمولا این موضوع برای هر زن منحصربهفرد است و تجربیات فردی بین بستگان زن متفاوت است؛ بنابراین نمیتوان یک سن دقیق یائسگی برای زنان در نظر گرفت.
زنان با نزدیک شدن به دوران یائسگی، ممکن است متوجه تغییراتی در بدن خود شوند؛ زیرا تخمدانهایشان شروع به کاهش تولید استروژن و پروژسترون میکند و ممکن است دورههای قاعدگی به طور نامنظم شروع شود. این به عنوان پیشیائسگی یا مرحله گذرا به یائسگی شناخته میشود و میتواند چند سال طول بکشد.
در حالی که برخی از زنان به راحتی وارد مرحله یائسگی میشوند، برخی دیگر ممکن است علائمی از نظر روحی و جسمی داشته باشند و سختتر بتوانند این مرحله از زندگی خود را پشت سر بگذرانند. در چنین مواردی ممکن است به کمک یک پزشک برای مدیریت علائم نیاز باشد.
علائم یائسگی چیست؟
علائم زیادی وجود دارد که یک زن ممکن است با نزدیک شدن به دوران یائسگی تجربه کند و این علائم ممکن است در طی سالها رخ داده و حتی تغییر کنند. برخی از زنان علائم بیشتری را نسبت به سایرین و با درجات متفاوتی تجربه خواهند کرد؛درحالی که برخی دیگر ممکن است علائم کمتری داشته باشند. مهم ترین علائم یائسگی گرگرفتگی است. معمولا یائسگی با علائم زیر مشخص میشود:
- گرگرفتگی
- عرق کردن در شب
- اختلال در خواب
- افزایش وزن
- لرز
- ریزش مو
- خشکی پوست، چشم و دهان
- خشکی واژن
- آتروفی واژن (شرایطی که در آن پوشش واژن خشکتر و نازکتر میشود)
- نوسانات خلقی
- کاهش میل جنسی
متخصص مراقبت های یائسگی در کرمان
علائم یائسگی چقدر طول میکشد؟
این علائم بین افراد متفاوت است؛ زیرا تجربه هر زن با یائسگی متفاوت است. علائم یائسگی میتواند سالها قبل از توقف قاعدگی شروع شود و حدود 4 سال پس از آخرین قاعدگی زن یا حتی برای برخی بیشتر طول بکشد.
چرا برخی از زنان زودتر یائسه میشوند؟
برخی از زنان یائسگی را نسبت به سایر زنان دیگر زودتر تجربه میکنند که اصطلاحا به آن یائسگی زودرس میگویند. برای اکثر زنان، یائسگی به طور طبیعی اتفاق میافتد؛ زیرا هورمونهای تولید مثلی که قاعدگی را تنظیم میکنند، کاهش مییابد. طی این فرآیند پریودها نامنظمتر میشوند و ممکن است با گذشت زمان متوقف شوند. در نهایت، تخمدانهای شما به طور کامل آزاد کردن تخمکها را متوقف خواهند کرد.
با این حال، بدن یک زن ممکن است به دلایل مختلف وارد یائسگی زودرس شود. در اینجا چند مورد رایج وجود دارد که ممکن است این اتفاق بیفتد:
اوفورکتومی (جراحی برای برداشتن تخمدان)
جراحیهای انجام شده برای برداشتن تخمدانهای یک زن منجر به یائسگی زودرس میشوند و علائمی مانند گرگرفتگی ممکن است در چنین زنانی بارزتر باشد؛ زیرا تغییرات هورمونی به طور ناگهانی و نه تدریجی در طی چندین سال اتفاق میافتد.
هیسترکتومی (جراحی برای برداشتن رحم)
شاید هیسترکتومی باعث یائسگی نشود؛ زیرا تخمدانها همچنان به طور طبیعی عمل میکنند؛ اما طی تحقیقات انجام شده طی سالهای اخیر ثابت شده که زنانی که رحم خود را برمیدارند، شاید زودتر وارد مرحله یائسگی شوند.
شیمی درمانی و پرتودرمانی
شیمیدرمانی سرطان همیشه باعث یائسگی نمیشود، اما بیماران ممکن است علائم یائسگی را در طول درمان و مدت کوتاهی پس از آن تجربه کنند. پرتودرمانی تنها زمانی باعث یائسگی میشود که درمان به سمت تخمدانها باشد. رادیوتراپی برای درمان سرطان روده بزرگ، تخمدانها را به دلیل نزدیکی به ناحیه مورد نظر تحت تاثیر قرار میدهد. این میتواند باعث یائسگی زودرس شود؛ زیرا تخمدانها در اثر درمان از بین میروند.
عوارض یائسگی چیست؟
تغییراتی که در بدن شما به دلیل کاهش هورمونها ایجاد میشود، میتواند شما را در معرض خطر بیماریها و شرایط خاص قرار دهد.
معمولا زنانی که وارد مرحله یائسگی میشوند؛ علائم زیر را دارند:
پوکی استخوان
کاهش تولید استروژن در دوران یائسگی میتواند منجر به کاهش کلسیم در استخوانها و پوکی استخوان شود. چنین زنانی بیشتر در معرض خطراتی مانند شکستگیهای لگن، ستون فقرات و سایر استخوانها هستند.
درچنین شرایطی برای حفظ سلامت استخوانها بهتر است کارهای زیر را انجام دهید:
- دریافت کلسیم بیشتر از طریق رژیم غذایی سرشار از لبنیات و سبزیجات.
- مصرف مکملهای ویتامین D.
- ورزش منظم برای ساختن توده استخوانی
- کاهش مصرف الکل و پرهیز از سیگار
بیماری قلبی
کاهش سطح استروژن همچنین میتواند باعث شود که شریانهای قلب انعطاف پذیری کمتری داشته باشند که بر جریان خون تأثیر میگذارد. برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، حفظ وزن مناسب، رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و اجتناب از سیگار کشیدن ضروری است.
افزایش وزن
کاهش سطح هورمون بر توانایی بدن در تنظیم وزن تأثیر میگذارد و ممکن است منجر به افزایش وزن شود، حتی اگر تغییری در سبک زندگی یا عادات غذایی ایجاد نشده باشد. ورزش بیشتر و یک رژیم غذایی متعادل میتواند در این زمینه به شما کمک کند.
بی اختیاری ادرار
برخی از زنان با ورود به مرحله یائسگی ممکن است متوجه موضوعی به نام بی اختیاری ادرار شوند یا حتی ممکن است به طور غیرارادی هنگام سرفه، عطسه، خندیدن یا بلند کردن وزنه ادرار داشته باشند. این موضوع به دلیل از بین رفتن خاصیت ارتجاعی بافت واژن و مجرای ادرار است که به عنوان بیاختیاری ادرار شناخته میشود.
این همچنین ممکن است منجر به احتمال بالاتر عفونت دستگاه ادراری شود. اگر با ورود به مرحله یائسگی چنین مشکلی دارید، بهتر است حتما در این باره با پزشک خود صحبت کنید. تقویت عضلات کف لگن با تمرینات کگل نیز ممکن است به بهبود وضعیت شما کمک کند.
درمان بی اختیاری ادرار بانوان در کرمان
از بین رفتن میل جنسی در زنان
تغییرات دوران یائسگی در بدن زنان، ممکن است منجر به کاهش میل جنسی شود. همچنین ممکن است رابطه جنسی به دلیل خشکی واژن و از دست دادن قابلیت ارتجاعی دردناک یا ناراحتکننده شود. درچنین شرایطی باید حتما از مرطوب کنندهها و روان کنندههای واژن مبتنی بر آب استفاده کنند. درمان استروژن به شکل کرم واژینال، قرص یا حلقه راه حلهای جایگزینی است که ممکن است پزشک برای شما تجویز کند.
چگونه گرگرفتگی یائسگی را مدیریت کنیم؟
گرگرفتی یکی از علائم بارز و شناختهشده یائسگی است که بسیار آزاردهنده است؛ شاید نتوان به طورکلی از این اتفاق جلوگیری کرد؛ اما بااینحال با داشتن سبک زندگی درست میتوانید تاحدودی این موضوع را کنترل کنید:
- خودداری از مصرف محرکهایی مانند الکل یا کافئین
- نخوردن غذای تند
- نداشتن استرس
- نبودن در محیط گرم
- وقتی که گرگرفتی دارید بهتر است لباسهای نازک بپوشید.
چگونه با تغییر سبک زندگی یائسگی را مدیریت کنیم؟
خبر خوب اینجاست که میتوانید با تغییرات سبک زندگی علائم یائسگی را کاهش دهید یا حتی مدیریت کنید.
ورزش منظم، خواب کافی و کاهش استرس میتواند تعدادی از علائم مختلف از جمله علائم مرتبط با سلامت روان، گرگرفتگی و محافظت در برابر استخوانهای ضعیف را بهبود بخشد. پوشیدن لباسهای نازک و گشاد، دوش گرفتن منظم و نوشیدنیهای سرد میتواند علاوه بر پرهیز از غذاهای تند، کافئین، سیگار و الکل، به کاهش گرگرفتگی یائسگی کمک کند. رژیم غذایی و تغذیه میتواند نقش مهمی در کمک به علائم نوسانات هورمونی پس از یائسگی داشته باشد.
تغذیه و دوران یائسگی
برای کاهش و مدیریت علائم یائسگی باید بیشتر از قبل به تغذیه خود اهمیت دهید. خوشبختانه ثابت شده که با رعایت تغذیه مناسب شما میتوانید دوران یائسگی بهتری داشته باشید. باید قبل از هرچیزی، مصرف غذاهای پرچرب را کاهش دهید. همچنین از مصرف چربیهای اشباع شده خودداری کنید؛ زیرا چربی اشباع شده کلسترول را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد.
بهتر است که کلسترول کمتری در طول روز مصرف کنید. باید کلسترول را به 300 میلی گرم یا کمتر در روز محدود کنید.
از شکر و نمک در حد اعتدال استفاده کنید و مراقب باشید که در این زمینه زیادهروی نکنید. غذاهای گیاهی که دارای ایزوفلاون ها (استروژن های گیاهی) هستند میتوانند در کاهش علائم یاسئگی به شما کمک کنند. مصرف سویا ممکن است به تسکین علائم یائسگی کمک کند، اگرچه نتایج دقیقی در این زمینه ارائه نشده است. به یاد داشته باشید که باید حتما در طول روز سبزیجات تازه مصرف کنید.
چگونه یائسگی را درمان کنیم؛ راه درمان یائسگی
در مورد درمان یائسگی گزینههای مختلفی وجود دارد. قبل از در نظر گرفتن درمان، باید حتما با یک متخصص در این زمینه مشورت داشته باشید تا بهترین راهکار درمانی را برای شما درنظر بگیرد. در زیر به برخی از راهکارهای درمانی یائسگی جواب خواهیم داد.
درمان جایگزینی هورمونی برای یائسگی
درمان اصلی یائسگی، درمان جایگزینی هورمونی (HRT) است. هورمون درمانی برای یائسگی شامل جایگزینی هورمونهایی است که به طور طبیعی در سطوح پایین قرار دارند با دوزهای کوچک استروژن یا پروژسترون مصنوعی.
انواع و دوزهای مختلفی از این نوع درمان وجود دارد و انتخاب نوع و دوز مناسب باید بر اساس سابقه پزشکی و سطح هورمون فعلی شما شخصیسازی شود.هورمون درمانی در صورت مصرف و تجویز صحیح علائم یائسگی را بهبود میبخشد؛ اما در برخی از موارد میتواند اثرات نامطلوبی هم داشته باشد. این اثرات میتواند شامل موارد زیر باشد:
- آکنه
- نفخ
- سوء هاضمه
- حساسیت سینهها
- تورم در سینهها یا سایر قسمتهای بدن
- درد شکم یا کمر
- گرفتگی عضلات پا
- سردرد
- میگرن
- حالت تهوع
- خونریزی واژینال
- تغییر خلق و خو
- افسردگی
درنظر داشته باشید که استروژن را میتوان به صورت چسبهای پوستی، ژل یا اسپری پوست، ایمپلنت یا حتی قرص مصرف کرد. پروژسترون را میتوان به صورت چسب (ترکیب با استروژن)، سیستم داخل رحمی (IUS) یا کویل یا قرص مصرف کرد. ژل تستوسترون همچنین میتواند برای کاهش میل جنسی تجویز شود.
داروهای غیر هورمونی برای یائسگی
اگر ترجیح میدهید که به دنبال هورمون درمانی نباشید، تعدادی از داروهای غیر هورمونی دیگر برای کمک به علائم وجود دارد. این موارد عبارتند از:
- کلونیدین: یک داروی فشار خون که میتواند موارد گرگرفتگی را کاهش دهد.
- گاباپنتین: یک داروی صرع که میتواند موارد گرگرفتگی را کاهش دهد.
- داروهای ضد افسردگی: برای کمک به تغییرات خلقی استفاده میشود.
- درمان شناختی رفتاری: برای کمک به تغییرات خلقی و گرگرفتگی تجویز میشود.
- مرطوب کنندهها و روان کنندههای واژن: برای کمک به خشکی واژن تجویز خواهد شد.
آیا میتوانم یائسگی را به طور طبیعی درمان کنم؟
کاهش علائم یائسگی به طور طبیعی با تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی امکانپذیر است که در زیر به برخی از آنها توضیح دادهایم. برخی از مکملهای گیاهی وجود دارند که گفته میشود در کاهش علائم یائسگی تاثیر دارند؛ اما بااینحال تحقیقات بررسی شده در این زمینه وجود ندارد.
یائسگی و زناشویی
شاید شنیده باشید که بسیاری از زنانی که وارد مرحله یائسگی میشوند؛ نسبت به رابطه زناشویی میل کمتری دارند و حتی این موضوع را میتوان یکی از عوارض یائسگی درنظر گرفت. بسیاری از علائم یائسگی تاثیرات شدیدی بر وضعیت روابط زناشویی دارند.
حتی این تاثیرات باعث افزایش اختلافات، عدم تفاهم، کاهش صمیمیت فیزیکی، ارتباط ضعیف و در نهایت به هم خوردن رابطه می شود. بسیاری از زنان بعد از یائسگی خشکی در ناحیه واژن و همچنین بسیاری از عفونتها را تجربه میکنند که میتواند فعالیتهای جنسی را دردناکتر کند. علاوه بر این، یائسگی باعث کاهش میل جنسی میشود.
هنگامی که این اتفاق میافتد، میزان صمیمیت مشترک بین دو زوج کاهش پیدا کرده و مشکلاتی در زندگی آنان پیش میآید. علاوه بر اثرات فیزیکی، یائسگی میتواند تأثیر زیادی بر سلامت روان زنان داشته باشد. شناخته شده است که یائسگی باعث اضطراب، افسردگی، مشکل در به خاطر سپردن چیزها و حتی از دست دادن تمرکز میشود.
مطلب پیشنهادی:
خشکی واژن [دلایل، علائم، عوارض و+10روش درمان دارویی و خانگی]
معرفی بهترین مکمل های جنسی برای آقایان و خانم ها
لیست بیماریهای مقاربتی زنان + راههای تشخیص
دلائل اضافه وزن بعد از یائسگی
شما بیش از 50 هورمون مختلف دارید و بسیاری از آنها به طور طبیعی با افزایش سن کاهش مییابند. استروژن و پروژسترون دو هورمون اصلی زنانه هستند و سطوح پایین آنها باعث تغییر به دوران قبل از یائسگی و در نهایت یائسگی میشود.
کاهش استروژن و پروژسترون همراه با افزایش سن به طور کلی باعث تغییرات متابولیک در بدن میشود. یک تغییر عمده در بدن در زمان یائسگی، کاهش توده عضلانی است که در نتیجه کالری کمتری سوزانده میشود. اگر کالری کمتری سوزانده شود، چربی انباشته میشود. ژنتیک، کم خوابی و سبک زندگی کم تحرک هم در این زمینه نقش دارند.
اگر در دوران یائسگی همان ورزش و عادات غذایی خوب را حفظ کنید، به احتمال زیاد وزن اضافه خواهید کرد؛ زیرا متابولیسم شما به اندازه کافی کارآمد نیست. این اضافه وزن احتمالا در ناحیه شکم شماست.
تغییرات هورمونی نیز بر ترکیب بدن شما تأثیر میگذارد. ممکن است بدون تغییر عادات خود شروع به از دست دادن توده عضلانی و به دست آوردن چربی کنید، بنابراین متابولیسم شما کند میشود و زودتر دچار اضافه وزن میشوید.
این تغییرات هورمونی عامل اصلی افزایش وزن در دوران یائسگی هستند، اما عوامل دیگری نیز در این امر نقش دارند. سطح فعالیت بدنی، رژیم غذایی و حتی میزان خوابی که دارید میتواند بر وزن بدن شما تأثیر بگذارد.
همچنین در صورت داشتن سابقه خانوادگی چاقی، احتمال افزایش وزن در دوران یائسگی بیشتر است.
دو مورد از بهترین راهها برای مبارزه با افزایش وزن در دوران یائسگی، ورزش منظم و داشتن یک رژیم غذایی سالم است. از آنجایی که متابولیسم شما کندتر است، ممکن است برای حفظ وزن یکسان نیاز به دریافت حدود 200 کالری کمتر در روز نسبت به 30 یا 40 سالگی داشته باشید.
مکملهای دوران یائسگی برای کاهش علائم
برای کاهش علائم یائسگی بهتر است مکملهای ویتامین آ (A)، ویتامین ب۱۲ (B12)، ویتامین ب۶ (B6)، ویتامین دی (D) و ویتامین ای (E) را یا به صورت قرص مصرف کنید یا حتی در رژیم غذایی خود داشته باشید تا علائم یائسگی شما را اذیت نکند. ویتامینهای زیر برای کاهش علائم یائسگی گزینه خوبی هستند.
مولتیویتامین وان. ای. دی (One A Day Women’s Menopause Formula)
اگر دچار گرگرفتگی و تغییرات خلقوخو میشوید، ویتامنی ای و دی بهترین گزینه برای شماست. حتی باید به صورت روزانه این دو قرص را در طول دوران یائسگی مصرف کنید.
۲. قرص مکمل یائسگی منوپیس (Menopace Plus)
این قرص یه طورکلی برای سلامتی کلی زنان در طول دوران یائسگی و حتی بعد از آن است؛ بنابراین بهترین مکملی است که میتوانیم به شما پیشنهاد دهیم تهیه کنید. ترکیبات موجود در این قرص به تنظیم هورمونی و سلامت استخوان و قلب کمک میکند.
۳. قرص مکمل یائسگی ولوومن ویتابیوتیکس (Vitabiotics Wellwoman)
قرص ول وومن ویتابیوتیکس حاوی امگا ۳، ۶، ۹ و سایر میکرومغذیهایی است که به شما کمک میکند انرژی بیشتری برای انجام دادن کارهای روزمره داشته باشید.
۴. قرص منوهالت پلاس (Menohalt Plus)
برای تنظیم فعالیتهای هورمونی بدن، میتوانید قرص منوهالت پلاس صرف کنید که حاوی ویتامین ب۶ است. این قرص همچنین حاوی کلسیم، منیزیم، زینک و ویتامین دی است که باعث حفظ تراکم طبیعی استخوانها میشود.
.۴ قرص منواورت (Meno Avert)
قرص منواورت حاوی ویتامین دی و کلسیم است که باعث حفظ سلامت استخوانهای شما خواهد شد.
۵. قرص حاوی روغن گل مغربی (Evening Primrose)
قرص روغن گل مغربی حاوی امگا۶ و امگا۹ است و برای سلامت پوست مهم است؛ بنابراین یکی از بهترین مکملهایی که میتوانید در دوران یائسگی مصرف کنید، همین قرص است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم یائسگی انجام فعالیتهای روزمره را دشوار میکند، بهتر است حتما با پزشک خود صحبت کنید. به عنوان مثال، اگر:
- اضافه وزن دارید و انجام کارهای روزمره برای شما سخت است
- اگر به راحتی نمیتوانید بخوابید
- اگر احساس ضعیف بودن یا افسردگی دارید
در صورت وجود هرگونه نگرانی در مورد یائسگی یا مشاهده هر یک از علائم زیر با متخصص زنان خود مشورت کنید:
- اگر قبل از 45 سالگی علائم یائسگی دارید.
- اگر خونریزی واژن دارید؛ خونریزی واژن پس از یائسگی غیرطبیعی است و ممکن است مشکلاتی مانند سرطان رحم داشته باشید.
- اگر در مدیریت علائم جسمی یا عاطفی مشکل دارید و زندگی شما سخت شده؛ باید حتما در این زمینه با پزشک خود صحبت کنید.
سخن پایانی
یائسگی بخش جداناپذیری از زندگی هر زنی است؛ اما بااینحال علائم فیزیکی و عاطفی یائسگی میتواند برای بسیاری از افراد چالشبرانگیز و ناراحتکننده باشد. خوشبختانه، درمانهای زیادی برای کمک به مقابله با علائم یائسگی وجود دارد و شما مجبور نیستید به تنهایی با یائسگی کنار بیایید. بهترین کار این است که با یک پزشک ماهر در این زمینه صحبت کنید و از او بخواهید باتوجه به علائم و شرایط شما بهترین روش درمانی و یک سبک زندگی سالم را برای شما تجویز کند.
اگر یائسه شدهاید و نمیدانید که باید چه کاری انجام دهید، پیشنهاد ما این است که با دکتر انیس قاسمی راد در کرمان مشورت داشته باشید. ایشان باتوجه به سن و علائم شما بهترین راهکارهای درمانی را برای شما درنظر گرفته و به شما کمک میکنند که این مرحله از زندگی خود را به راحتی پیشت سر بگذارید.