وقتی که یائسه میشوید، علائمی زیادی دارید که به کمک آنها متوجه شروع یائسگی خواهید شد؛ احتمالا با شروع یائسگی گرگرفتگی، خشکی واژن و افزایش وزن را تجربه خواهید کرد؛ اما یک علامت دیگر یائسگی هم است که باید به این لیست اضافه شود و آن چیزی نیست جز پوکی استخوان! طبق آمارهای به دست آمده، تقریباً از هر 10 زن بالای 60 سال در سراسر جهان، 1 نفر با شروع دوران یائسگی به پوکی استخوان مبتلا میشود. بهطورکلی از هر دو زن یائسه، یک نفر پوکی استخوان خواهد داشت و اکثر آنها در طول زندگی خود دچار شکستگی استخوان هم میشوند؛ بنابراین مهم است که بتوانید با داشتن سبک زندگی سالم و مصرف برخی از داروها از پوکی استخوان در یائسگی پیشگیری کنید.
در این مقاله در مورد یائسگی و پوکی استخوان، پیشگیری و روشهای درمان اطلاعاتی را در اختیار شما قرار میدهیم.
آیا یائسگی زودرس منجر به پوکی استخوان میشود؟
معمولا یک درصد از زنان دچار یائسگی زودرس میشوند؛ برخی از اینها نسبت به سایر زنان دیگر بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند. به همین دلیل پوکی استخوان در زنانی که یائسگی زودرس را تجربه میکنند؛ شایعتر است.
استخوانهای شما بافتهای زنده و در حال رشدی هستند که دائما خود را بازسازی میکنند و وقتی جوان هستید، به سرعت بازسازی میشوند. با این حال، از دهه ۳۰ زندگی به بعد، مقداری از استخوانهای بدن تحلیل میروند و نمیتوانند به سرعت گذشته خود را بازسازی کنند، که باعث از دست دادن توده استخوانی میشود. این موضوع معمولا به دلیل هورمون افزایش هورمون استروژن یا حتی کمبود این هورمون در بدن رخ میدهد. عامل اصلی که باعث پوکی استخوان پس از یائسگی میشود، کمبود سطح استروژن است.
استروژن چرخه قاعدگی شما را تنظیم میکند و از شما در برابر از دست دادن استخوان محافظت میکند. اما وقتی وارد مرحله یائسگی میشوید، بدن شما تولید استروژن خود را کند میکند و پوکی استخوان را تجربه خواهید کرد.
معمولا پوکی استخوان علاوه بر یائسگی زودرس میتواند به دلایل زیر هم رخ دهد:
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- بدن لاغراندام
- رژیم غذایی کم ویتامین D و کلسیم
- سبک زندگی بیتحرک
- مصرف دخانیات
- استفاده طولانی مدت از داروهای خاص مانند استروئیدها و…
مطالب پیشنهادی: همه چیز درباره دوران یائسگی؛ از علائم شروع یائسگی تا راهکارهایی برای داشتن زندگی بهتر
علائم پوکی استخوان پس از یائسگی
علائم پوکی استخوان پس از یائسگی معمولا نامحسوس هستند. در نتیجه، این وضعیت میتواند بدون اطلاع بیمار بدتر شود. زنان یائسهای که پوکی استخوان دارند معمولا متوجه این موضوع نمیشوند و در اغلب موارد آنها فقط پس از تجربه شکستگی از وضعیت خود مطلع خواهند شد.
در بیشتر موارد، شکستگیهای مربوط به پوکی استخوان پس از یائسگی میتواند قسمتهای خاصی از بدن مانند ستون فقرات، مچ دست، بازوها و لگن را تحت تأثیر قرار دهد. علائم پوکی استخوان پس از یائسگی مشابه علائم پوکی استخوان در هر فردی به طور کلی است که شامل موارد زیر است:
- درد و کبودی (بی دلیل یا حتی به دلیل ضربه خوردن به قسمتهای خاص بدن)
- درد ناگهانی کمر هنگام خم شدن برای برداشتن چیزی
از سوی دیگر، چندین علامت یائسگی که ممکن است همزمان با علائم پوکی استخوان رخ دهند عبارتند از:
- اضطراب بیش از حد
- نوسانات خلقی
- احساس گرمای ناگهانی در قسمت بالای بدن (گرگرفتگی).
- سردرد
- تغییر در دورههای قاعدگی
- سفتی مفاصل
- خشکی واژن
- عرق شبانه
- کاهش میل جنسی | بهترین مکمل های تقویت قوای جنسی مردان و زنان
- تپش قلب
آیا میتوان از پوکی استخوان در یائسگی پیشگیری کرد؟
همانطور که میدانید یائسگی زمانی رخ میدهد که فرد دیگر توان باروری نداشته باشد. در سالهای منتهی به یائسگی، تولید استروژن در بدن شما کاهش مییابد و منجر به انواع تغییرات جسمی و عاطفی میشود که ممکن است شامل قاعدگیهای نامنظم، گرگرفتگی یا نوسانات خلقی باشد.
این کاهش استروژن همچنین ممکن است باعث برخی از بیماریها مانند پوکی استخوان شود. اکثر زنانی که بعد از یائسگی دچار پوکی استخوان میشوند، میتوانند با انجام فعالیتهای بدنی (انجام تمرینات بدنسازی مانند بلند کردن وزنههای سبک، پیادهروی، دویدن، بالا رفتن از پلهها، تنیس یا حتی رقص)، داشتن یک رژیم غذایی سالم با کلسیم و ویتامین D کافی، اجتناب از مصرف بیش از حد الکل و عدم استعمال دخانیات، سلامت استخوانهای خود را حفظ کنند. همچنین ورزش کردن نقش مهمی در حفظ سلامت استخوانها دارد. ورزش قدرت عضلات، تعادل و تناسب اندام را بهبود میبخشد و خطر پوکی استخوان را کاهش میدهد. توصیه میشود که در بیشتر روزهای هفته، ۳۰ تا ۴۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.
شما با انجام اقداماتی میتوانید روند پوکی استخوان در یائسگی را به تاخیر بیاندازید. درچنین شرایطی ممکن است پزشک داروهای مختلفی برای شما تجویز کند؛ اما بااینحال با رعایت موارد زیر هم میتوانید از پوکی استخوان در یائسگی پیشگیری کنید:
- مصرف لبنیات
- مصرف ماهی قزل آلا
- مصرف منابع غذایی حاوی کلسیم
- پرهیز از مصرف سیگار و الکل
- قرار گرفتن در معرض نور خوشید
درمان پوکی استخوان در یائسگی چگونه است؟
درمانهای مختلفی برای پوکی استخوان در یائسگی میتوان در نظر گرفت:
- تجویز داروهای پوکی استخوان برای بیمار توسط پزشک
- مکملهای کلسیم و ویتامین D (بدن شما از ویتامین D برای جذب کلسیم استفاده میکند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت ۲۰ دقیقه در روز به بدن اکثر افراد کمک میکند تا ویتامین D کافی تولید کند. همچنین میتوانید ویتامین D را از تخممرغ، ماهیهای چرب مانند ماهی سالمون، غلات و شیر غنیشده با ویتامین D و همچنین از مکملها دریافت کنید.)
- هورمون درمانی
در بین تمامی این راههای درمانی، معمولا هورمون درمانی در پیشگیری یا کاهش میزان افزایش از دست دادن استخوان که منجر به پوکی استخوان میشود، بهترین گزینه است. اما با اینحال این روش باید توسط پزشک برای شما درنظر گرفته شود.
اگر فقط برای پیشگیری از پوکی استخوان از هورمون درمانی استفاده میکنید، حتما با پزشک خود در این باره صحبت کنید تا بتوانید مزایای هورمون درمانی را بسنجید و سایر داروهی مفید را برای درمان پوکی استخوان در نظر بگیرید. در صورت نیاز، پزشک شما میتواند درمانهای مختلفی را برای کمک به پیشگیری از پوکی استخوان تجویز کند.
مطلب پیشنهادی : راهکارهای جایگزین برای هورموندرمانی در یائسگی؛ به جای هورمون درمانی چه کنیم؟
سخن پایانی
یائسگی و پوکی استخوان ارتباط مستقیمی باهم دارند و بسیاری از زنان پس از یائسگی پوکی استخوان را تجربه میکنند؛ بااینحال با اصلاح سبک زندگی و مصرف برخی از داروها میتوان از پوکی استخوان در یائسگی پیشگیری کرد. ممکن است بخواهید با پزشک خود در مورد انواع داروهای هورمونی یا غیر هورمونی برای درمان صحبت کنید. حتی هورمون درمانی میتواند به کنترل علائم یائسگی، به ویژه گرگرفتگی و تعریق شبانه هم کمک کند. با این حال، ممکن است برای زنانی که شرایط پزشکی خاصی دارند، به ویژه کسانی که در معرض خطر سرطان سینه، سکته مغزی، حمله قلبی یا لخته شدن خون هستند، گزینه مناسبی نباشد.
به یاد داشته باشید که نحوه درمان پوکی استخوان در یائسگی به سلامت کلی زن بستگی دارد، به همین دلیل است که باید در مورد درمانهای مناسب برای خود با یک پزشک متخصص مشورت کنید. اگر دچار چنین مشکلی هستید، پیشنهاد ما این است که با دکتر انیس قاسمی راد در کرمان مشورت داشته باشید. ایشان باتوجه به سن و علائم شما و به عنوان بهترین پزشک زنان و زایمان در کرمان بهترین راهکارهای درمانی را برای شما درنظر میگیرند.